Οδηγίες για την ελαιοσυλλογή και τη διαχείριση ελιάς προς τους παραγωγούς.

Πλήρης οδηγός με όλες τις ορθές πρακτικές που πρέπει να ακολουθεί ο ελαιοπαραγωγός από τον αγρό μέχρι το ελαιουργείο στην παραγωγική διαδικασία του ελαιόλαδου.

Εν όψει της επικείμενης έναρξης συγκομιδής του ελαιόκαρπου η OLIVENET έχει συλλέξει χρήσιμες πληροφορίες προς τους ελαιοκαλλιεργητές, λαμβάνοντας θέση στην περιοχή αρμοδιότητάς της προκειμένου να διασφαλιστεί η άριστη ποιότητα του ελαιόλαδου.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ:

Ο τρόπος και ο χρόνος συγκομιδής επηρεάζουν την ποιότητα του τελικού προϊόντος, το κόστος, τις παραγωγικές δυνατότητες της επόμενης καλλιεργητικής περιόδου καθώς και τη διατήρηση ή όχι της φυτοϋγείας της καλλιέργειας για τα επόμενα έτη.

Χρόνος ελαιοσυλλογής

Στις επιτραπέζιες ποικιλίες, η συλλογή του καρπού γίνεται μετά τη συμπλήρωση της αύξησης του μεγέθους τους και οπωσδήποτε πριν αρχίσει το “μαλάκωμα” της σάρκας και η μείωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των καρπών.

Στις ελαιοποιήσιμες ελιές, η συλλογή αρχίζει με την αλλαγή του χρώματος από πράσινο-κίτρινο σε πράσινο-ιώδες και κλιμακώνεται, ανάλογα με τις συνθήκες, μέχρι την πλήρη ωρίμανση των καρπών.

Η συλλογή νωρίτερα ή αργότερα δίνει λάδι υποβαθμισμένης ποιότητας. Επιπλέον, η καθυστερημένη συγκομιδή πιθανόν να προκαλέσει μείωση της καρποφορίας του επόμενου έτους. Επομένως, φροντίζουμε το χρονικό διάστημα έναρξης – ολοκλήρωσης της συγκομιδής, αν θέλουμε να διασφαλίσουμε υψηλά ποιοτικά χαρακτηριστικά και κατ επέκταση μεγάλη προστιθέμενη αξία στο τελικό προϊόν.

Δέντρα με χαμηλό φορτίο συγκομίζονται νωρίτερα σε σχέση με τα φορτωμένα δένδρα. Σε περίπτωση χρήσης φυτοπροστατευτικών προϊόντων πρέπει να τηρείται το χρονικό περιθώριο που προβλέπεται πριν τη συγκομιδή.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΣΩΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Η ποιότητα του ελαιολάδου κατά τη συγκομιδή διασφαλίζεται από μία σειρά παραγόντων, μερικοί απ΄ αυτούς είναι ο τρόπος μεταφοράς του καρπού, η άμεση μεταφορά στο ελαιουργείο (ελαιοτριβείο) οι συνθήκες παραμονής του ελαιοκάρπου στον ελαιώνα ή στο ελαιουργείο, η καθαρότητα του καρπού και βέβαια οι συνθήκες τελικής αποθήκευσης του ελαιολάδου.

Κατά τη συγκομιδή

Οι πληγές που δημιουργούνται κατά το κλάδεμα ή το ράβδισμα για τη συγκομιδή του ελαιόκαρπου εφόσον συνοδεύονται από βροχή είναι πολύ επικίνδυνες για μολύνσεις των δέντρων από καρκίνωση, συνεπώς πρέπει να αποφεύγεται το κλάδεμα και ο ραβδισμός των δέντρων με βροχερό καιρό. Επιπλέον ο τραυματισμός του ελαιόκαρπου κατά τη συλλογή υποβαθμίζει την ποιότητα του λαδιού, ιδιαίτερα αν καθυστερήσει η ελαιοποίηση.

Κατά τη συγκομιδή θα πρέπει να γίνεται επιλογή των κατάλληλων υλικών ελαιοσυλλογής (Δίχτυα, Σακιά, πλαστικά εξαρτήματα των ελαιοραβδιστικών) τα οποία να εξασφαλίζουν την ακεραιότητα των καρπών ενώ παράλληλα να πληρούν τα προβλεπόμενα όρια της νομοθεσίας για τους φθαλικούς εστέρες (καν.(ΕΚ) 10/2011)).

Σε μια πολυετή καλλιέργεια όπως η ελιά, οι παραγωγοί θα πρέπει να δώσουν έμφαση στην επιλογή κατάλληλων διχτυών τα οποία να μπορέσουν  να ανταποκριθούν άψογα κατά την πάροδο των ετών, ελαχιστοποιώντας με αυτό τον τρόπο τα κόστη αγοράς νέου εξοπλισμού.

Η επιλογή Ελαιόδιχτων Συγκομιδής Olivenet, Διχτυών Μόνιμης Στρώσης Olivenet από παρθένο πολυαιθυλένιο είναι μια ασφαλής επιλογή καθώς η πυκνή τους πλέξη εξασφαλίζει εξαιρετική αντοχή στο χρόνο.

Τέλος, επειδή η αγορά των διχτυών αποτελεί μεγάλη επένδυση, κυρίως για τους πολύ μεγάλους ελαιώνες, μετά το τέλος  της ελαιοσυλλογής θα πρέπει να φυλάσσονται σε στεγνό και σκιερό μέρος για να διατηρηθούν όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα γίνεται.

Μετά τη συγκομιδή

Οι καλές συνθήκες χειρισμού του ελαιόκαρπου από τη συγκομιδή μέχρι την κατανάλωση είναι μεγάλης σημασίας και μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα του ελαιόλαδου.

Συσκευασία- μεταφορά

Η παραμονή του ελαιόκαρπου για μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι την ελαιοποίηση σε συνθήκες υψηλής θερμοκρασίας και φτωχού αερισμού υποβαθμίζει πάρα πολύ την ποιότητα του ελαιόλαδου. Συνιστάται η χρήση διάτρητων σάκων πολυαιθυλενίου Olivenet από δίχτυ, γιατί επιτρέπουν τον αερισμό και παρεμποδίζουν ανάπτυξη μυκήτων μούχλας. Η χρήση πλαστικών σάκων “τσουβαλιών” είναι απαγορευτική  καθώς εμποδίζουν τον αερισμό, μεταφέρουν οσμές και τοξικά υπολείμματα (ιδιαίτερα όταν επαναχρησιμοποιούνται) και συντελούν στην υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιόλαδου, αναιρώντας όλες τις Πιστοποιήσεις, Ποιότητας και Ασφάλειας Τροφίμων (Βάσει των προδιαγραφών του ΕΦΕΤ). Οι σάκοι να τοποθετούνται σε στοίβες χαμηλού ύψους σε στεγασμένο, δροσερό και καλά αεριζόμενο χώρο, μέχρι την έκθλιψη του καρπού.

Επομένως, η επιλογή υλικών ελαιοσυλλογής OLIVENET θα σας εξασφαλίσουν ανθεκτικότητα, πρακτική μεταφορά, διατηρώντας τη ποιότητα της σοδειάς σας σε υψηλό επίπεδο.

Στο ελαιουργείο

Συνιστάται να γίνεται προγραμματισμός της παράδοσης καρπού σε συνεννόηση με το ελαιουργείο, ώστε να γίνεται η έκθλιψη του ελαιόκαρπου το συντομότερο δυνατό. Προτείνεται η επιλογή ελαιουργείου να γίνεται βάσει των παρακάτω προδιαγραφών κατασκευής και λειτουργίας:

• συνθήκες υψηλής καθαριότητας
• μηχανήματα από ανοξείδωτα υλικά
• αποφυγή παρατεταμένης μάλαξης της ελαιοζύμης και επαφή της με τον αέρα
• τήρηση χαμηλών θερμοκρασιών
• χρήση κατά το δυνατόν λιγότερου νερού για αποφυγή απομάκρυνσης των φυσικών αντιοξειδωτικών
• τήρηση μέτρων κατά την έκθλιψη βιολογικού ελαιοκάρπου (χωρικός και χρονικός διαχωρισμός).

Αποθήκευση- Συντήρηση του ελαιόλαδου

Η συντήρηση του ελαιόλαδου θα πρέπει να γίνεται σε κατάλληλα μέσα, προτιμώνται ανοξείδωτα, λευκοσιδηρά ή γυάλινα δοχεία και σε αποθήκες με χαμηλές θερμοκρασίες (επιθυμητή θερμοκρασία μικρότερη των 18^οC). Το φως και το οξυγόνο μπορούν να προκαλέσουν σοβαρές αλλοιώσεις στο λάδι, συνεπώς τα δοχεία συσκευασίας θα πρέπει να είναι από κατάλληλο υλικό, αδιαφανή και αεροστεγή.

Ιδιαίτερα θα πρέπει να αποφεύγεται η πλαστική συσκευασία ή οποία είναι δυνατόν να προκαλέσει κατακράτηση των πτητικών συστατικών του λαδιού και υποβάθμιση των γευστικών και αρωματικών ιδιοτήτων του.

Επιπλέον πρέπει να γίνεται προστασία στην αποθήκη και από δυσάρεστες οσμές (μούχλα, καπνός, φάρμακα) που μπορούν να απορροφηθούν από το ελαιόλαδο. Ο χρόνος συντήρησης του ελαιολάδου, μειώνεται όταν η αρχική του ποιότητα είναι χαμηλή.

Διαχείριση φυτικών υπολειμμάτων

Είναι δυνατόν να γίνει χρήση των υγιών φυτικών υπολειμμάτων του κλαδέματος σαν εδαφοβελτιωτικό  αφού αλέστούν µε τη χρήση ειδικών µηχανικών εργαλείων-θρυµµατιστών και αποκτήσουν την κατάλληλη κοκκομετρία (κοπή, κάλυψη εδάφους, ενσωμάτωση) καθώς και για παραγωγή ενέργειας (οικιακή θέρμανση).

Επομένως, θα λέγαμε ότι καλές καλλιεργητικές πρακτικές σημαίνουν, μεταξύ άλλων:

• Καρπός απαλλαγμένος από ξένες ύλες, από  εντομολογικές ή μυκητολογικές προσβολές,
• Συγκέντρωση και μεταφορά του καρπού σε διχτυωτά σακιά τα οποία εξασφαλίζουν καλό αερισμό και αποφεύγεται η συμπίεση του καρπού, αποφυγή με κάθε τρόπο των πλαστικών σακιών που τραυματίζουν τον καρπό,
• Μάλαξη άμεσα μετά τη συγκομιδή
• Αποθήκευση τελικού προϊόντος σε ανοξείδωτα σκεύη.

*Οι πληροφορίες που  συνθέτουν τον επικαιροποιημένο αυτό οδηγό, έχουν καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα.